Ünlü bir Hint Destanı olan Mahabharata’nın bir bölümü olarak geçen Bhagavadgita, günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce ozan Vyasa tarafından söylendiğine inanılan bir Doğu bilgelik destanı olarak tanımlanır. Hindistanda bir hanedan ailesinin iktidar için yaşadığı iç savaşla başlar. Savaş alanında, iyi tarafı temsil eden Arjuna’nın, karanlık ve hırsı simgeleyen Duryodana ile savaşmak istememe muhakemesini içeren bir bölümdür. Bu iç çekişme süreci, tanrı Khrisna ve Arjuna arasında geçen konuşmalarla şekillenir. Aile fertlerini öldürmenin kötülüklerin en kötüsü olduğunu savunan Arjuna savaşmak istemediğini dile getirir ve daha sonra Khrisna savaşmanın Arcuna’nın dharmasında yer aldığını ve ancak savaşarak karmasını temizleyebileceğini anlatmaya başlar.
Dharma, Khrishna tarafında tüm insanlığın ve evrenin belirli görev ve düzenler bütünü içerisinde var oluşu olarak tanımlanır. Her canlı bu düzende belirli görevlere sahiptir. Bu nedenle eylemden kaçmak, evrenin düzenini bozmaktır. Kişi, dünyanın belirli düzenler (Gunalar) ile düzenlendiğini görürse, ne bedenine, ne onun ölümüne, ne de bedensel herhangi bir değişikliğe tutsak olur. Ancak bu şekilde ben duygusundan vazgeçip, sonsuz sevgi ile yüce olanı her yerde görebilir.
Yani "sen hiç doğmadın ve asla ölmeyeceksin. Hiç değişmedin ve hiçbir şeyi değiştirmeyeceksin.Hiç doğmamış ve sonsuz olduğun için bedenin öldüğünde sen ölmeyeceksin."
Her ne kadar bir savaş üzerine bir öykü olsa da yaşamın kendisi, doğum ve ölüm süreci ve karmalar üzerine bir sorgulama ile devam eder. Khrisna öncelikle Arjuna’ya dünyaya geliş ve ölüm çarkından bahseder. Kişi dharmasında yer alan karmik borçlarını ödemek için yaşama gelir ve yolculuğu süresince bu borçlardan sıyrılmak için çabalar. Bu nedenle kişi dharmasındaki eylemleri yerine getirirken bencilce davranmamalı, tüm eylemlerini Tanrı’ya adamalıdır. Ancak bu şekilde yaşam-ölüm döngüsünden kurtulabilir ve Samadhi'ye(aydınlanma) ulaşabilir. Her ne kadar Arjuna savaşmaktan geri dursa da, Khrisna eylemini ona adayarak gerçekleştirmesi gerektiğini, bu eylemin aşkın bir eylem olduğunu ve onu aydınlanmaya götüreceğini tarifler.
Bu yolda aydınlanmaya ulaşabilmek için, dharma yasasını reddetmek yerine, bencillikten uzak bir şekilde eylemi gerçekleştirme ve meditasyon gerçekleştirilmelidir. Khrisna bu yolculuğun yöntemlerini ise Arcuna'ya şu şekilde açıklar.
Aşkın bilgiye ulaşabilmek için disiplinli bir uygulama gerekir. Önemli olan gittiğin yoldur, sonuç değil.
Zihindeki erdem ve zayıflık arasındaki tartışmayı ve hakikat arayışını simgeleyen bu muhakemede, görev bilincini kaybetmeden, karşılıksız bir şekilde eylemi gerçekleştirmektir. Yani Arjuna, ne ölecekler ne de acı çekecekler için kaygılanmalıdır. Çünkü insanın içindeki sonsuz ölmez, ruh ölümsüzdür. Ölümden önce görünmez olan sonsuz, ölümden sonra da görünmezdir ve sadece bu iki görünmez arasında görünür hale gelebilir. Khrisna’ya göre bu eylem zihni karıştıran cazibeli arzu nesnelerinden uzaklaşmak, bu nesnelere kurban olmadan gerçekleştirilmelidir. Bu savaşta en büyük düşman şehvettir. Duygular kontrol edilerek bu düşmanı yenmeli ve arı kimliğe ulaşılmalıdır. Yani Arcuna bu yolda savaşırken, Tanrı’nın aşkın bilgisiyle savaşmalı, bu bilinçle şüphe etmeden ve duyusal hazlara kapılmadan, saf adanmışlıkla eylemini gerçekleştirmelidir.
Eğer zihin disiplinli çalışılarak ve bu adanmışlıkla kontrol edilip bedene yönlendirilirse, aşkın ve mutlak gerçeklikte mutluluğa erişilecektir. Nihayetinde maddi ve manevi varlıkların hepsi bu aşkın bilginin birleşimidir.
Bu nedenle ‘gerçek vazgeçme eylemin kendisinden değil, doğuracağı sonuçlardan vazgeçmektir’.
Genel anlamda aydınlanmaya götüren süreci Arcuna’nın iç hesaplaşması ile tarifleyen Bhagavad Gita, özet olarak bu hesaplaşmadan, meditasyon, eylem bilinci, ölüm-yaşam döngüsü, dharma ve karmik borçlar üzerine tartışan ve yoga felsefesi ile birebir örtüşen fikirleri nedeni ile yoga ile uğraşan herkes için temel bir yol gösterici olarak tanımlanabilir.
Çevik Maymun
Comments